تکامل، زیبایی زندگی

در تعریف تکامل، آنچه مورد نظر ماست اینکه تمام ابعاد وجودی مخلوقات از ابتدای خلق تا لحظه فنا، در حال تکمیل شدن هستند. 

جمادات و نباتات و حیوانات به طور غریزی  سیر تکامل خود را طی میکنند. و فقط در موارد استثنائی ، بدلیل وجود موانع،  تکامل آنها متوقف و یا کند خواهد شد. توضیح  این مطلب بسیار ساده است. درخت پرتقالی را تصورکنید که با توجه به مهیا بودن شرایط محیط، سیر تکامل خود را طی کرده، به مرحله ی ثمر دهی رسیده و هر سال میوه های خوب و شیرین دهد. اما ممکن است همین درخت در اثر شرایط نا مطلوب بی ثمر شده و یا خشک شود و یا ممکن است که در همان ابتدا دچار عدم رشد گردد. در سه موضوع اخیر، سیر تکامل درخت در اثر ایجاد موانع طبیعی متوقف شده است.

اما در مورد انسان بدلیل اختیاری که دارد وضعیت متفاوت است.

انسان مختار، با استفاده از قدرت انتخابی که دارد، روند تکامل را تحت تاثیر قرار میدهد. یا آنرا بهتر میکند، و یا تنزل میدهد. این تاثیر اگر در جهت بهبود تکامل باشد حرکت به سوی تعالی است و اگر نباشد، سکون و یا حرکت در جهت عکس تکامل است. با این تفاوت که شرایط نامطلوب و موانع در روند تکامل، در اکثر اوقات توسط خود انسان بوجود می آید.

 انسان با انتخاب راه نادرست، سیر تکامل خود را متوقف میکند،  یا تنزل میدهد و در جهت عکس حرکت میکند. و این  بدیهی  است که روند طبیعی تکامل، همانگونه که انتظار میرود روندی رو به جلو ، و نه رو به عقب باشد.

در اینجا ذکر چند مورد اهمیت دارد .

اول اینکه در بحث تکامل نسبی بودن آن بسیار مورد توجه است. یعنی هر موجود نسبت به تکمیل تر از خود ناقص و نسبت به ناقص تر از خود تکمیل است.

دوم اینکه تکامل، حرکت به سوی خداوند و تنزل، دور شدن از خداوند است.

سوم اینکه تکامل در جمادات، نباتات و حیوانات دارای حد و اندازه است اما تکامل در انسان محدودیت ندارد و دارای حد و اندازه نیست.

چهارم اینکه تکامل در جمادات، نباتات و حیوانات تابع جبر است و اما تکامل در انسان تابع اختیار. و این مورد چهارم است که اهمیت دارد و انسان را کاملا از جبریات سه گانه متمایز می سازد.  پس تکامل را باید در ابعاد معنوی انسان دارای ارزش بررسی کرد. حضرت مولانا می فرمایند.

از جمادی مردم و نامی شدم –  و ز نما مردم به حیوان سرزدم .

مردم از حیوانی و آدم شدم -  پس چه ترسم کی زمردن کم شدم .

حمله ی دیگر بمیرم از بشر –  تا بر آرم از ملائک بال و پر.

چون طبیعت انسان، با عطشی فراوان برای وصل به سر چشمه خلقت خواهان تکمیل شدن است و میل حرکت در مسیر تکامل را دارد، هر گاه انسان در مسیر درست تکمیل شدن حرکت کند و پیوسته در حال تکامل باشد (صرف نظر از سرعت و یا کندی آن) در آرامش کامل قرار دارد، از زندگی لذت می برد و به تمام هستی عشق می ورزد.

و هر گاه چنین نباشد.

یعنی حرکت انسان به سوی تکامل متوقف شود و حالت سکون پدیدارگردد و مانند آبی باشد که بی حرکت در جائی مانده است. پس تبدیل به مرداب می شود. این توقف و سکون، چون بر خلاف قانون تکامل است، باعث پریشانی خاطر خواهد شد. نگرانی، استرس، ناامیدی، شکست، ترس از آینده و حالات بد روحی از تاثیرات توقف تکامل است.  

و اما اگر تکامل سیر نزولی پیدا کند.

هجرت به سوی فراق و دور شدن از سرچشمه توحید است که به جای حرکت به سمت تعالی (که باعث خوشبختی و لذت است) و یا سکون و بی تحرکی (که باعث ایجاد حالات بد روحی است)، سیر نزولی به سمت جبریات سه گانه است که این بدترین حالت در زندگی انسانی است. و اما مهمترین ابزار رسیدن به تکامل در این ابواب، انتخاب باشد.

با این مقدمات به اصل مقصودمان باز می گردیم.

وقتی  می گوییم که حرکت در مسیر تکامل (صرف نظر از تندی و یا کندی آن) باعث آرامش و لذت بردن از جهان هستی است، پس هیچگاه نباید سیر تکامل خود را متوقف کنیم. انسان هوشیار با انتخاب صحیح، خود را در مسیر تکامل قرار می دهد. او از زندگی لذت می برد و دنیایش را به بهشتی زیبا تبدیل میکند.

شعار تکامل را فراموش نکنید

>>امروز بهتر از دیروز و فردا بهتر از امروز خواهم بود<<

ارادتمند شما

فرید کتویی زاده

برچسب ها :